کیست پستان کیسه پر آبی است که در بافت سینه قرار دارد. به طور معمول کیست های پستان سرطانی نیستند و بیانگر سرطان پستان نمی باشند. در زیر بافت پستان بافت چربی قرار دارد که جایی برای انتشار تومور به دیواره قفسه سینه می باشد و به طور کلی بافت پستان ، بین عضلات قفسه سینه و اطراف هرم پستان است که به وسیله بافت چربی پوشیده شده است. به طور معمول 15 الی 20 لوب در غدد و مجاری شیری پستان وجود دارد که در اثر مواردی از قبیل بلوغ ، بارداری ، یائسگی منجر به بروز تغییرات هورمونی در سینه ها می گردد و باید گفت که این تغییرات عادی است و جای نگرانی ندارد. برای پیشگری از سرطان پستان می توانید به عضویت خیریه bcpi در بیایید. این موسسه از بهترین موسسه های پیشگیری از سرطان سینه در تهران است.
شکل ظاهری کیست پستان
غالبا شکل و ظاهر کیست پستان ، گرد و شبیه تخم مرغ است که لبه های مشخصی دارد و احتمال اینکه سفت باشند وجود دارد. کیست های بزرگ ناراحت کننده و دردناک هستند ؛ قابل ذکر است که کیست سینه احتیاجی به درمان ندارد و تخلیه کیست دردناک می باشد. به طور معمول تعدادی کیست در سینه های بانوان وجود دارد.
علایم کیست پستان عبارتند از :
- احساس درد در سینه
- احساس سفتی در سینه
- احساس وجود توده سینه
بررسی و تشخیص وجود کیست در پستان
به طور کلی ، کیست پستان در صورت بزرگ بودن و در صورتی که در بخش های سطحی بافت پستان قرار داشته باشد به سهولت قابل لمس می باشند. کیست های کوچک پستان ؛ غالبا در قسمت های عمقی پستان قرار دارند ، از این رو به راحتی قابل لمس نخواهند بود. سونوگرافی ، بهترین روش جهت تشخیص و بررسی کیست سینه است. طی سونوگرافی ؛ سایز ، تعداد و ویژگی های کیست مشخص می گردد. لازم به ذکر است که کیست هایی که در سونوگرافی از علائم کیست های خوش خیم برخوردارند ، جز در صورت درناک بودن نیازی به درمان ندارند. در این موارد تنها به منظور کاهش میزان درد ، پزشک متخصص به کمک سرنگ و سوزن مخصوص اقدام به تخلیه محتویات کیست می کند. در صورتی که بعد از تخلیه کیست ، مایعی که از داخل آن خارج می شود به رنگ سبز یا زرد باشد ، نیازی به سایر اقدامات درمانی وجود ندارد و فرد تنها ملزم به رعایت برنامه درمانی می باشد. اما چنانچه این ترشحات ، حالتی خونی داشته باشند ؛ باید جهت بررسی های بیشتر به لابراتوار منتقل شوند. به طور کلی 2 الی 4 ماه پس از تخلیه کیست ، باید مجددا روی بیمار سونوگرافی انجام گیرد تا بررسی شود که کیست پستان مجددا تشکیل شده یا خیر ؟
علل شایع کیست پستان
برخی از شایع ترین علل ایجاد کننده کیست پستان عبارتند از :
- رشد غدد و بافت همبند پستان بیش از حد طبیعی
- ترشح بیش از حد هورمون استروژن
در چه افرادی احتمال ابتلا به کیست پستان بیشتر است ؟
- خانم هایی که در رده سنی 30 الی 40 سال قرار دارند.
- بانوانی که زایمان نداشته اند یا شیردهی نداشته اند.
- خانم هایی که در خانواده آن ها سابقه کیست پستان وجود دارد.
- خانم هایی که به سرطان تخمدان و سرطان آندومتر مبتلا هستند.
- بانوانی که غالبا در معرض اشعات مضر و مواد شیمیایی قرار دارند.
- بانوانی که به طور مکرر سیگار و الکل مصرف می کنند.
- خانم هایی که پس از یائسگی دچار چاقی می شوند.
- بانوانی که پس از 55 سالگی یائسه شده اند و خانم هایی که 10 سال پیش از موعد معمول ، یائسه شده اند.
- خانم هایی که رژیم غذایی سالمی ندارند و به میزان زیادی گوشت و چربی مصرف می کنند و مصرف سبزیجات به میزان کمی در برنامه غذایی آن ها وجود دارد.
انواع کیست پستان
کیست پستان ، انواع مختلفی دارد که در ذیل به معرفی آن ها و شرح توضیحاتی پیرامون هر یک پرداخته ایم.
- کیست ساده : تمامی کیست های سینه ، فارغ از سایزی که دارند ؛ به عنوان کیست ساده شناخته می شوند و هیچ گونه خطری به دنبال نداشته و تنها ممکن است در برخی موارد منجر به ایجاد درد گردند.
- کیست کمپلکس : این کیست ها با کیست های ساده متفاوت می باشند. به طوری که غالبا دارای جداره ای ضخیم بوده و به شکل توده ای کاملا ملموس می باشند.
کیست های کمپلکس همیشه خطرناک نخواهند بود ، البته این بدین معنا نیست که این نوع از کیست ها فاقد خطر می باشند ؛ لذا از این رو باید کیست های کمپلکس ، از طریق آزمایشات ، معاینات و نمونه برداری تشخیص داده شده و روند درمان آن ها سریعا آغاز گردد.
آیا کیست پستان وراثتی است ؟
عموما افراد بر این باورند که کیست های پستان ارثی هستند ، در پاسخ به این افراد باید گفت که خیر ؛ کیست های سینه جنبه وراثتی نداشته و عامل ایجاد کننده آن ها نوسانات هورمون های تخمدان می باشد.
آیا وجود کیست پستان سبب بروز اختلال در شیردهی خواهد شد ؟
چنانچه نتیجه رادیولوژی و سونوگرافی ، ساده بودن کیست را تایید کرده باشد ؛ مبیّن این است که مادر و جنین در معرض هیچ گونه خطری قرار نداشته و وجود کیست پستان موجب بروز اختلال در بارداری و شیردهی نخواهد شد. البته باید خاطر نشان نمود که طی دوران حاملگی ؛ به علت افزایش ترشح هورمون های بدن ، احتمال دارد سایز کیست ها به مراتب بزرگ تر از قبل شود. همچنین توجه داشته باشید که گاهاً ممکن است کیست ها در بخش نوک سینه قرار داشته باشند ؛ در نتیجه در چنین مواردی ممکن است با مکیدن سینه توسط نوزاد ، مادر با کمی احساس درد روبرو شود که جای نگرانی وجود ندارد و می توان با مراجعه به پزشک فوق تخصص بیماری های پستان و با شیوه های مخصوصی اقدام به تخلیه آن ها نمود.
پیشگیری از تشکیل کیست پستان
در واقع کیست ها از ترشح هورمون های تخمدان به وجود می آیند و نمی توان مانع ترشح این هورمون ها شد به همین علت توصیه می شود خانم هایی که کیست پستان ندارند ، سالانه یک بار و خانم هایی که کیست در پستان دارند ، هر 6 ماه اقدام به انجام سونوگرافی نمایند. هم چنین معاینه سینه ها در خانه از دیگر روش های تشخیص کیست می باشد. در صورت مشاهده هر گونه تغییر در بافت سینه ها لازم است به پزشک مراجعه نمایید.
روش های دقیق برای تشخیص کیست پستان چه می باشد ؟
برای تشخیص کیست روش های متفاوتی وجود دارد. لازم است اگر فردی متوجه تغییر ناگهانی در سایز سینه در یکی از سینه ها و یا هردو سینه شود و یا علائمی مثل درد در زیر بغل و یا نواحی سینه داشته باشد به پزشک متخصص زنان مراجعه نماید تا معاینات لازم صورت گیرد.
معاینه فیزیکی پستان : اولین گام برای تشخیص کیست در پستان ها معاینه توسط پزشک می باشد. پزشک با بررسی علائم و یا سوابق بیمار اطلاعاتی کسب می کند و سپس با معاینه فیزیکی به تشخیص توده و یا کیست داخل سینه می پردازد و در صورت لزوم برای تشخیص دقیق تر آزمایش هایی تجویز می کند.
تصویربرداری : ممکن است برای تشخیص دقیق لازم به انجام سونوگرافی پستان و یا ماموگرافی باشد. کیست های بزرگ و خوشه های کیست های کوچک در ماموگرافی قابل شناسایی می باشد. اما در تشخیص کیست های خیلی بزرگ نمی توان از ماموگرافی کمک گرفت.
آسپراسیون با استفاده از نیدل مخصوص : در این روش لازم است پزشک با استفاده از یک سوزن نازک مخصوص مایع داخل کیست ها را تخلیه کند. که برای هدایت دقیق سوزن به محل کیست به صورت همزمان با سونوگرافی انجام می شود. اگر مایع خارج شده موجب تخلیه کیست شود ، با همین روش سایر کیست ها را تخلیه می کنند. البته از این روش بیشتر برای درمان کیست استفاده می کنند.
درمان کیست پستان
با توجه به شرایط فرد درمان فیبروکیستیک سینه متفاوت می باشد. به طور کلی برای درمان توده سینه زنان ؛ باید به رفع اختلالات هورمونی و کنترل درد توجه نمود. هورمون های مختلفی از قبیل استروژن و پروژسترون که از طریق تخمدان ها تولید می گردند ، جزو مواردی هستند که در تغییرات کیست پستان تاثیر گذار می باشند. بانوانی که دچار اختلالات هورمونی هستند ، سیکل های ماهیانه نامنظمی دارند و برای رفع آن باید سطح هورمون های خونی خود را تنظیم و اصلاح نمایند تا به این ترتیب موجب بهبودی تغییرات فیبروکیستیک سینه شوند. برای درمان کیست سینه با توجه به مطالعات صورت گرفته ، معمولا داروهای ضد استروژنی و ضد آندروژنیک تجویز می شود. نکته قابل ذکر این است که داروها باید طبق تجویز پزشک مصرف شوند ؛ چرا که اگر خودسرانه مصرف شوند ممکن است موجب بدتر شدن شرایط فیبروکیستیک پستان گردند.
