بیماری عفونت پسنان یا ماستیت ، التهاب و عفونت بافت پستان است که معمولاً به دلیل ورود باکتری ها از طریق ترک های پوست یا مجاری شیر ایجاد می شود. این عارضه بیشتر در دوران شیردهی شایع است اما در افراد غیر شیرده نیز ممکن است رخ دهد. علائم آن شامل درد ، تورم ، قرمزی و تب است که نیازمند تشخیص و درمان سریع می باشد. پیشگیری از ماستیت شامل رعایت بهداشت مناسب ، تخلیه منظم شیر و مراقبت از پوست پستان است. درمان معمولاً با آنتیبیوتیک ها و مراقبت های حمایتی انجام می شود تا از عوارض جدی تر جلوگیری شود.
علت های ابتلا به بیماری عفونت پستان
علل ابتلا به عفونت پستان متنوع است و می تواند در مادران شیرده و غیرشیرده به صورت متفاوتی بروز کند. یکی از عوامل ویروسی مهم در بروز این بیماری ، ویروس اوریون است. در مادران شیرده ، شایع ترین علت عفونت پستان ، نفوذ باکتری ها به بافت سینه از طریق تماس با گلو یا بینی نوزاد می باشد که معمولاً باکتری های استافیلوکوکوس اورئوس و استرپتوکوک بتاهمولیتیک نقش اصلی را دارند. علاوه بر این ، عواملی مانند خراشیدگی نوک پستان ، استفاده از سوتین های تنگ ، خوابیدن به روی شکم ، افزایش فاصله زمانی بین دفعات شیردهی و استفاده ناصحیح از شیردوش های برقی یا دستی ، می توانند زمینه ساز بروز عفونت در مادران شیرده شوند. برای پیشگیری ، توصیه می شود هنگام شیردهی هاله و نوک پستان به طور کامل در دهان نوزاد قرار گیرد تا از خراشیدگی جلوگیری شود ، نوک پستان قبل و بعد از هر بار شیردهی شسته شده و همیشه خشک نگه داشته شود و همچنین نوزاد هر زمان که گرسنه بود تغذیه شود تا با تخلیه مکرر سینه ها ، ریسک عفونت کاهش یابد و تولید شیر نیز بهبود پیدا کند.
علائم شایع در بروز بیماری ماستیت پستان
- قرمزی ، درد ، گرمی ، سفتی و در برخی موارد ورم از علائم بالینی شایع در بیماری عفونت پستان می باشد.
- ایجاد شدن التهاب و آبسه از علائم شایع سرطان سینه نمی باشد.
- بیماری عفونت سینه در دوران غیر شیردهی ، بیشتر در افراد سن بالا و معمولاً کسانی که مبتلا به بیماری های زمینه ای نظیر دیابت باشند و افرادی که تحت درمان با کورتون یا مبتلا به سرطان پستان باشند ، به وجود می آید.
برای دریافت مشاوره تخصصی از مرکز bcpi، فرم زیر را تکمیل نمایید.
تشخیص ماستیت و یا عفونت سینه در زنان
برای این منظور ابتدا پزشک معاینه بالینی انجام می دهد و در مورد نشانه و علائمی که بیمار دارد ، سوال هایی مطرح می کند. همچنین کشت شیر مادر می تواند به پزشکان در تجویز آنتی بیوتیک کمک کند به ویژه در شرایطی که بیمار به عفونت شدیدی مبتلا شده باشد. نوعی از سرطان سینه نیز که به آن سرطان سینه التهابی نیز گفته می شود ، موجب تورم و قرمزی پستان ها شده که ممکن است با این بیماری اشتباه گرفته شود. برای اطمینان بیشتر از ماستیت پستان اغلب آزمایش هایی تجویز می شود. ممکن است پزشک دستور به انجام سونوگرافی یا ماموگرافی و یا هر دو بدهد. در صورتی که بعد از تکمیل دوره مصرف آنتی بیوتیک ها ، همچنان بیمار نشانه و علائمی از بیماری عفونت پستان را داشته باشد ، در اینصورت لازم است که بیوپسی پستان انجام شود تا پزشک اطمینان پیدا کند که فرد به سرطان سینه مبتلا نشده باشد.
عفونت سینه در مردان
ماستیت تنها مختص زنان نمی باشد ، بلکه امکان دارد آقایان نیز به آن مبتلا شوند. در نوزادان پسر (حدودا روز دهم پس از تولد) و در دوران بلوغ مردها ، التهاب پستان مردانه نسبتاً شایع است که اغلب می تواند نوعی عفونت باشد و یا در اکثر موارد ایجاد ضربه مستقیم و یا تحریک مزمن تلقی شود.
عوارض ماستیت سینه
آبسه سینه که عارضه ای جدی است از تجمع مایع چرکی ، موجب التهاب موضعی و بسیار دردناک در پستان بانوان می شود که می تواند خود به خود و در امتداد پوست از نوک سینه بیرون آید. همچنین خانم هایی که مبتلا به دیابت و یا روماتیسم هستند بیشتر در معرض ابتلا به آبسه سینه می باشند. در صورتی که به آبسه سینه مشکوک هستید ، بلافاصله به پزشک مراجعه کرده و درمان آن را آغاز کنید. مادران شيرده طی دو مرحله از دوران شيردهي مستعد ابتلا به بیماری عفونت پستان هستند.
- طي ماه اول شيردهي پس از اولين زایمان : در اين هنگام به جهت عدم تجربه و آگاهی كافي مادر ، و نبود مراقبت و رعایت موارد بهداشتی از پستان ، نوك آن بيشتر در معرض صدمه می باشد.
- زمان گرفتن كودك از شير : طی این دوره به جهت تجمع شير در پستان ها و همچنين وجود دندان در دهان كودك ، امكان بروز بیماری عفونت پستان افزايش می يابد.
فیلم توضیحات آقای دکتر هادیزاده درباره عفونت پستان و سرطان سینه
پیشگیری از ایجاد بیماری عفونت پستان
- استفاده از سوتین های مناسب
- خودداری از خوابیدن بر روی شکم
- تخلیه کامل شیر : برای جلوگیری از انسداد مجاری شیر ، باید مطمئن شوید که در هر نوبت شیردهی ، شیر به طور کامل از پستان تخلیه می شود.
- تغییر وضعیت شیردهی : تغییر حالت و وضعیت شیردهی در هر نوبت می تواند به تخلیه کامل شیر کمک کند.
- ماساژ سینه ها : قبل از شیردهی ، ماساژ ملایم سینه ها می تواند به جریان یافتن شیر و تخلیه کامل آن کمک کند.
- تغذیه مناسب : تغذیه سالم و مصرف مایعات کافی به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می کند.
- استراحت کافی : استراحت کافی برای مادران شیرده بسیار مهم است زیرا استرس می تواند بر سیستم ایمنی بدن تأثیر منفی بگذارد. در صورتی که فرد مضطربی هستید ، پیشنهاد می شود که برای کنترل و کاهش اضطراب خود به جلسات مشاوره بپردازید.
- بهداشت فردی : شستن مرتب دست ها ، قبل و بعد از شیردهی و تمیز نگه داشتن نوک سینه ها از اهمیت بالایی برخوردار است.
- پوشیدن لباس های نخی : استفاده از لباس زیر نخی و راحت به تهویه بهتر پوست کمک می کند.
- مراجعه به پزشک : در صورت مشاهده هرگونه علائم عفونت مانند قرمزی ، تورم ، درد و تب باید به پزشک مراجعه کنید.
با رعایت کردن بهداشت در دوران شیردهی و مراقبت از عدم ایجاد خراش بر روی نوک سینه ، شستشوی دست قبل از تماس با سینه ، شستشوی پستان قبل و بعد از شیردهی ، می توان از بروز بیماری عفونت پستان در دوران شیردهی پیشگیری نمود. در صورتی که نوک پستان ترک خورد یا خراشیده شد ، استفاده به موقع از کرم های موضعی مناسب مانند لانولین توصیه می گردد. چنانچه درمان به موقع انجام نشود ، آبسه به وجود می آید که برای درمان تخلیه چرک با جراحی لازم است.
درمان کلی بیماری عفونت پستان
- در ابتدا با انجام بررسی های لازم ، مانند کشت چرک و آزمایش خون ، سونوگرافی و ماموگرافی و نمونه برداری از سینه عامل بروز عفونت بررسی خواهد شد.
- در دوران غیر شیردهی در سینه هایی که ورم دارند از کیسه یخ 3 بار در روز و هر بار به مدت 15 تا 20 دقیقه و در مادران شیرده از کمپرس گرم استفاده نمایید.
- از سوتین هایی که سینه را بالا نگه می دارد استفاده کنید.
- در دوران شیردهی ، در صورت بروز بیماری عفونت پستان ، شیردهی را ادامه دهید تا به تخلیه کامل آن کمک کنید.
- نوک پستان را با کرم هایی که پزشک تجویز نموده است ماساژ دهید.
- در صورتی که در پی عفونت سینه ، آبسه ایجاد شد شیردهی را متوقف نمایید.
- دارو درمانی
- استفاده از آنتی بیوتیک را تا پایان دوره ادامه بدهید ، حتی اگر علائم برطرف شده باشد.
- تا زمانی که درد کاهش یافته و تب خفیف شد ، استراحت کنید.
- نیاز نیست رژیم خاصی را رعایت نمایید اما بهتر است مایعات بیشتری مصرف کنید.
- در صورتی که شما یا یکی از اعضای خانواده دچار علائم ماستیت شدید ، به پزشک مراجعه نمایید.
- افزایش تب بالاتر از 3/38 درجه از علائمی است که طی درمان بروز می کند.
- همچنین در صورتی که در یک ناحیه از سینه قرمزی ، درد موقع لمس ایجاد شود ، ممکن است از علائم بروز آبسه باشد.
سایر بیماری های دارای علائم مشابه با بیماری عفونت پستان
ممکن است برخی بیماری های دیگر به دلیل علائم مشترکی که با ماستیت پستان و عفونت قارچی پستان دارند ، با این بیماری به اشتباه گرفته شوند که در ادامه به تعدادی از آن ها اشاره شده است :
- تبخال
- اگزما
- درماتوفیتوز
- درماتیت تماسی
- درماتیت سبورئیک
- دیابت نیز در برخی موارد می تواند موجب ایجاد عوارض پوستی شود که این عوارض ممکن است با عفونت های پوستی و یا قارچ به اشتباه گرفته شود.
سوالات متداول
چه افرادی بیشتر در معرض ابتلا به سرطان پستان هستند؟
- سابقه فامیلی ابتلا به سرطان پستان در اقوام درجه اول.
- اولین زایمان بعد از 30 سالگی و یائسگی دیررس باشد.
- بعضی از بیماری های خوش خیم پستان
- چاقی بعد از یائسگی و زیاده روی در مصرف چربی
- عدم شیردهی به نوزاد
- دوره بارداری در سنین پایین و بلوغ زودرس باشد.
- تابش اشعه به قفسه سینه
- عوامل اجتماعی اقتصادی
بیماری خوش خیم سینه در بانوان
بیماری فیبروکیستیک: بیماری فیبروکیستیک یک عارضه خوش خیم است و در اثر تغییرات طبیعی پستان ها در مقابل هورمن ها می باشد. این تغییرات طبیعی بوده و در واقع بیماری محسوب نمی شود. به طور معمول در هر دو پستان یک یا چندین توده وجود دارد که به این توده های غیر سرطانی فیبروکیستیک گفته می شود.
بیماری فیبروآدنوما: یکی دیگر از بیماری های خوش خیم سینه فیبروآدنوما است که در سنین 15 تا 35 سالگی به وجود می آید. این عارضه به صورت یک توده نرم و متحرک قابل لمس می باشد که درناک نیست و به طور معمول از 3 سانتی متر بزرگ تر می باشد. این عارضه غالبا خود به خود بهبود می یابد و نیازی به درمان ندارند. البته در موارد خاص نمونه برداری از این توده لازم است.
عفونت پستان ها نشانه چیست؟
بیماری عفونت پستان سبب درد شدید ، قرمزی ، تورم و ترشح چرکین از نوک پستان می شود که ممکن است توده ای دردناک در زیر پوست به وجود آورد. عفونت سینه اغلب با تب همراه بوده و در صورتی که درمان نشده و یا درمان آن به درستی انجام نشود ، می تواند به آبسه و ماستیت بدل شود. از جمله نشانه های ورم پستان در زنان ، شوک توکسیک و یا سندرم شوک سمی است که مربوط به عفونت خاص زمینه ای می باشد.
انواع توده سینه کدام ها هستند ؟
انواع توده سینه هم در بیماری های خوش خیم و هم در بیماری بدخیم سینه وجود دارد. توصیه می گردد در صورت لمس هر توده ای در سینه خود جهت بررسی به جراح سینه مراجعه نمایید. زمانی که سینه ها را لمس می نماییم اگر این نشانه ها را احساس کردید مشکوک به سرطان سینه هستید و باید جهت بررسی های لازم مراجعه نمایید. توده سخت و دارای قوام ، سفت و غیر متحرک ، چسبیده به بافت اطراف پستان و به طور کلی هر تغییر غیر طبیعی در شکل ظاهری یا در لمس کردن که می تواند علامتی هشدار دهنده باشد.
سخن پایانی
از علائم عفونت پستان می توان به مواردی مانند : تورم ، سنگینی ، تغییر در اندازه و شکل پستان و یا احساس کشیدگی پوست اشاره داشت که این احتمال وجود دارد که به عفونت پستان مبتلا شده اید. پزشک به طور معمول آنتی بیوتیک تجویز می کند. اما توصیه می شود که در سریع ترین زمان ممکن به پزشک متخصص مراجعه نمایید. ادامه شیردهی و تخلیه کامل شیر می تواند به درمان عفونت کمک کند.
