ترشحات پستان یکی از نگرانی های شایع در میان بانوان است که گرچه در اغلب موارد خوش خیم و طبیعی هستند ، اما می توانند منجر به اضطراب و ترس از بیماری های جدی مانند سرطان سینه شوند. طبق آمار ، حدود نیمی از زنان ممکن است هنگام فشار دادن نوک سینه با نوعی ترشح مواجه شوند ، اما صرف وجود ترشح به تنهایی ، نشان دهنده مشکل خطرناک یا بدخیم نیست. با این حال ، تشخیص نوع ترشح ، رنگ و شرایط بروز آن اهمیت زیادی دارد و در برخی موارد نیازمند ارزیابی تخصصی است. آشنایی با انواع ترشحات پستان و دانستن زمان مناسب برای مراجعه به پزشک ، نقش مهمی در کاهش نگرانی و پیشگیری از مشکلات جدی دارد.
انواع ترشحات پستان
در صورت مشاهده ترشح از پستان ، بررسی دقیق نوع و ویژگی های ترشح اهمیت بالایی دارد. رنگ و قوام ترشحات می تواند اطلاعات بالینی ارزشمندی در اختیار پزشک قرار دهد؛ برای مثال ، ترشحات شیری ، آبکی ، چرکی یا خونی ، هر یک ممکن است نشانگر یک علت متفاوت باشند. همچنین ، باید مشخص شود که آیا ترشح از یک پستان یا از هر دو پستان رخ می دهد و این ترشح به صورت خود به خود است یا تنها با فشار دادن سینه ظاهر می شود. این ویژگی ها به پزشک در تشخیص دقیق تر کمک می کنند. افزون بر نوع ترشح ، عوامل دیگری نظیر سن بیمار ، وجود یا عدم وجود توده پستانی و سابقه پزشکی فرد ( از جمله بارداری ، شیردهی یا مصرف داروهای خاص ) باید بررسی شوند.
در برخی موارد ، اختلالات هورمونی زمینه ساز ترشح پستان هستند و ارزیابی سطح هورمون ها نیز ضرورت می یابد. مجموع این عوامل در تعیین علت زمینه ای ترشح و نیاز به اقدامات تشخیصی بیشتر یا پیگیری های درمانی نقش مهمی دارند.
ترشحات شیری
زمانی که یک خانم در سنین باروری باشد ، معمولاً نا خودآگاه ترشح از هر دو سینه دارد. افزایش پرولاکتین ، منجر به افزایش ترشح می شود. سطح پرولاکتین موجود در خون ، در اواخر دوران بارداری و در دوران شیردهی در مادر افزایش یافته و سبب تولید شیر می شود. لازم به ذکر است افزایش پرولاکتین خون در افراد دلایل دیگری نیز می تواند داشته باشد ، از جمله ضربه به قفسه پستان ، مصرف برخی داروها مانند بعضی از آرام بخش ها ، قرص های ضد بارداری و کاهش دهنده فشار خون. در بعضی از خانم ها ترشح شیر از پستان ها ، ممکن است تا دو سال پس از پایان دوران شیر دهی نیز ادامه داشته باشد.
ترشحات خونی
ترشح خونی از نوک سینه ، از انواع مهم ترشحات پستان به شمار می رود که در ارزیابی سرطان پستان حائز اهمیت می باشد. البته باید گفت ترشحات خونی ، در بیشتر مواقع به دلیل بیماری های خوش خیم بروز کرده است ، ولی بیشتر از دیگر ترشحات با سرطان همراه است. همین امر ، موجب می شود که بررسی های دقیق انجام شود. اگر که ترشح سینه فرد صورتی یا قرمز رنگ باشد ، لازم است تا اول مشخص شود که این نوع ترشح خونی است یا خیر ! پس از آن باید از بیمار شرح حال گرفت و معاینه کامل انجام داد. ترشحات خونی که به صورت خود به خودی از مجاری سینه بیرون بیایند و با توده همراه باشد و در بالای چهل سالگی اتفاق بیفتد و از یک پستان خارج بشود ، لازم است تا مورد بررسی های دقیق تری قرار بگیرد. اگر این روند به صورت خونی یا خونابه ای در آخر دوره ی بارداری و شیردهی مشاهده بشود ، در این مواقع معمولاً بروز ترشحات خونی ، افزایش عروق در بافت پستان در این دوران است و غالباً کمی پس از زایمان از بین می رود. در این صورت چنانچه توده ای در سینه لمس نشود ، نیازی به بررسی و اقدامات درمانی نیست.
برای دریافت مشاوره تخصصی از مرکز خیریه بی سی پی آی، فرم زیر را تکمیل نمایید.
ترشحات آبکی
ترشحات آبکی پستان که به صورت مایعی شفاف و رقیق ظاهر می شوند ، ممکن است در ظاهر بی خطر به نظر برسند اما از دیدگاه بالینی اهمیت دارند. اگر این ترشحات خود به خود و بدون فشار از یک مجرا و یک پستان خارج شوند ، احتمال وجود ضایعات داخل مجرایی مانند پاپیلوم یا در موارد نادر ، تومورهای پستان مطرح می شود. به همین دلیل ، انجام معاینات بالینی دقیق ، تصویربرداری ( ماموگرافی یا سونوگرافی ) و در صورت نیاز ، نمونه برداری توصیه می شود.
ترشحات چرکی
ترشحات چرکی ، در حالت عادی در اثر عفونت اتفاق می افتد و در بیشتر موارد یک طرفه و به همراه علائم التهابی نظیر قرمز و درد و سفتی سینه است. در معاینه بانوان به طور معمول ، این نوع ترشح از چند مجرا خارج می گردد. بیشتر عفونت های مجاری پستان در دوران شیردهی اتفاق می افتد ، لذا بیشتر در سنین باروری رویت می گردد ، اما امکان این که در دوران یائسگی هم بروز کند ، وجود دارد. ( ترشحات پستان ) عفونت پستان را باید با درمان های آنتی بیوتیکی آغاز نمود و اگر آبسه در پستان ایجاد شود لازم است تا تخلیه گردد. در صورتی که در این مرحله از درمان بهبودی حاصل نشد ، باید بررسی های بیشتر نظیر نمونه برداری از ناحیه آبسه تخلیه شده ، انجام بشود.
ترشحات رنگی
گاهی ترشحات پستان ، از چند مجرا خارج شده و غالباً دو طرفه هستند و به رنگی زرد ، سفید ، خاکستری ، آبی و یا قهوه ای می باشند. گاهی نیز این ترشحات یک طرفه هستند. گاهی همراه با سوزش و خارش می باشند ولی نیازی به اقدام درمانی خاص نیست. چرا که معمولاً نشانه اتساع پستان می باشند. منظور از اتساع پستان گشاد شدن مجاری پستان در اثر افزایش سن می باشد.
ترشحات فیزیولوژیک و طبیعی
در اثر فشار دادن پستان ، میان دو انگشت در 60 درصد از بانوانی که در دوران شیردهی نیستند ، مقدار کمی مایع به رنگ های فوق الذکر خارج می گردد که آن هم طبیعی است. معمولاً پس از استحمام و دستکاری شدن نوک سینه خارج می گردد که خروج آن ها تحت فشار و از چند مجرا می باشد. این ترشحات به طور معمول خونی نیستند. همچنین ، در بانوانی که از داروهای آرام بخش و ضد بارداری استفاده می نمایند ، بیشتر اتفاق می افتد. در دوران یائسگی نیز این نوع ترشح طبیعی است. به طور کلی ، ترشحات فیزیولوژیک نیازی به درمان ندارد.
اقدامات تشخیصی در ترشحات نوک پستان
- معاینات بالینی ، ماموگرافی ، سونوگرافی ، آزمایش ترشحات پستان برای بررسی خوش خیم یا بد خیم بودن
- معاینه دقیق بالینی و ماموگرافی با ارزش ترین روش های ارزیابی و بررسی می باشند. چنانچه توده ای لمس بشود ، نمونه برداری از توده نیز الزامی می باشد.
درمان ترشحات نوک پستان
در بیشتر موارد ، ترشحاتی که از نوک سینه خارج می شوند ، ترشحات فیزیولوژیکی بوده که نیازی به درمان ندارد. توصیه می شود از فشار دادن نوک پستان و همچنین سینه ها خودداری شود ، چرا که این کار منجر به تحریک و بیشتر شدن این روند از سینه ها خواهد شد. در موارد جدی لازم است آزمایشات لازم انجام شده و مورد بررسی پزشک متخصص قرار بگیرد. در صورتی که علت این ترشحات مربوط به موارد هورمونی باشد ، دارو هایی تجویز خواهد شد. در مواردی که علت بروز ترشح به عفونت ارتباط داشته باشد ، لازم است داروی آنتی بیوتیک تجویز شود. در صورت وجود هرگونه آبسه نیاز به تخلیه با نظر پزشک می باشد. لازم به ذکر است که اگر در دوران بارداری هستید و متوجه خروج ترشح از سینه های خود شدید ، نباید نگران شوید و اطمینان داشته باشید که نیازی به درمان نیست و بعد از زایمان برطرف می شود.
فیلم توضیحات دکتر محمد هادیزاده درباره تفاوت سلول طبیعی و سلول سرطانی
انواع عفونت پستان
- عفونت پستان در دوران شیردهی
التهاب و عفونت پستان در دوران شیردهی شایع بوده که امروزه با مصرف آنتی بیوتیک ها میزان بروز این عفونت کاهش یافته است. در دوران شیردهی باید با مراقبت های مناسب از پر شدن شیر در پستان از خراش های نوک پستان جلوگیری نمود. عامل میکروبی شایع در بروز عفونت های پستان ، نوعی باکتری است که از طریق خارش نوک پستان وارد بافت سینه می گردد و در مراحل اولیه عفونت محدود به قسمت کوچکی از سینه است ، اما با پیشرفت بیماری نوحی دیگر پستان را نیز درگیر خواهد کرد.
- عفونت پستان در دوران غیر شیردهی
این نوع عفونت ، در سنین بالاتری اتفاق می افتد که به دو دسته عفونت های قسمت مرکزی پستان و اطراف هاله سینه و مورد دیگر عفونت های قسمت های محیطی پستان تقسیم می شود.
- عفونت های قسمت مرکزی پستان
در این نوع عفونت از پستان ، مجاری شیری در زیر هاله پستان درگیر عفونت می شوند که بیشتر در سنین بارداری دیده می شود.
- عفونت های قسمت محیطی پستان
این نوع از عفونت یا آبسه نسبت به مورد قبلی شیوع کمتری دارد و در سنین بالا اتفاق می افتد و خانم های یائسه ، به صورت ناگهانی و اتفاقی با این بیماری مواجه می شوند و علت بروز آن مشخص نمی باشد.
نحوه شکل گیری سرطان+فیلم توضیحات دکتر محمد هادیزاده
چه عواملی موجب ایجاد ترشحات پستان می شود ؟
ترشحات سینه انواع مختلفی دارند ، که به هر صورتی باشند می تواند برای افراد آزاردهنده و ناخوشایند باشد. از جمله دلایل اصلی بروز ترشحات عبارت هستند از :
- بیماری های کلیوی شدید و دیالیز
- بارداری وشیردهی
- وجود کیست پستان
- فیبروم و یا کسیت رحمی
- التهابات و تحریکات موضعی
- سرطان پستان
- عفونت پستان ها
- وجود توده پستان
- اختلالات دوران پریودی
- مصرف برخی داروها و حساسیت به داروهای ضد بارداری
- مصرف مواد مخدر و یا مشروبات الکلی
- مصرف برخی داروهای محرک
- وارد شدن ضربه شدید به قفسه سینه
- سابقه ابتلا به یبوست در خانم های شیرده
- انجام برخی عمل های جراحی
- انجام جراحی های سینه مثل پروتز سینه ، لیفت سینه ، ماموپلاستی و به صورت کلی هر نوع عمل جراحی که با تغییر سایز و اندازه سینه ها همراه است.
رابطه ترشحات پستان با بیماری های کلیوی
بیماری کلیوی شدید می توانند منجر به تغییرات هورمونی و فیزیولوژیکی در بدن شوند که یکی از عوارض آن ممکن است ترشحات پستان باشد. در ادامه به برخی از دلایل احتمالی این وضعیت می پردازیم :
اختلالات هورمونی
بیماری های کلیوی می توانند تعادل هورمون ها را در بدن مختل کنند . کلیه ها نقش مهمی در تنظیم هورمون های بدن دارند. از جمله هورمون هایی که توسط غده هیپوفیز تولید می شوند. بیماری کلیوی همچنین می توانند باعث افزایش سطح پرولاکتین در خون شوند. پرولاکتین هورمونی است که تولید شیر در پستان ها را تحریک می کند و افزایش سطح آن می تواند منجر به ترشح غیرطبیعی از پستان‌ها (گالاکتوره) شود. البته لازم به ذکر است که دیالیز در افزایش ترشح پرولاکتین موثر بوده و عامل تشدید کننده این وضعیت به شمار می رود.
داروها
افراد مبتلا به بیماری کلیوی مزمن یا در حال دیالیز ممکن است داروهای مختلفی مصرف کنند که بر سطح هورمون های بدن تأثیر می گذارد. برخی از این داروها نیز همچون محرکی بر پرولاکتین اثر گذاشته و ترشح سینه ها را بیشتر می کند.
نقص در دفع مواد زائد
کلیه ها مسئول دفع مواد زاید و متابولیت های مختلف از بدن هستند. در صورت اختلال در عملکرد کلیه ، این مواد ممکن است در بدن تجمع یابند و بر عملکرد غدد درون ریز و تنظیم هورمونی تأثیر بگذارند ، که این نیز می تواند منجر به ترشحات پستان شود.
بیماری های همزمان
بیماری کلیوی مزمن در صورتی که با سایر بیماری های مزمن همراه باشد می توانند بر سطح هورمون ها تأثیر بگذارند. به عنوان مثال ، بیماری های کبدی ، اختلالات تیروئید و بیماری های هیپوفیز می توانند به طور همزمان با بیماری کلیوی وجود داشته و باعث ایجاد تغییرات هورمونی و ترشحات پستان شوند.
